Η πελματιαία
απονεύρωση είναι μια δεσμίδα ινών που συνδέει την κάτω επιφάνεια της πτέρνας με
τα μετατάρσια. Αυτή βοηθά στην διατήρηση του σχήματος του ποδιού και της
ποδικής καμάρας. Αν τεντώσουμε τα δάκτυλά μας θα την αισθανθούμε σαν χορδή
κάτω από το δέρμα του πέλματος. Αν και έχει αρκετή ελαστικότητα, είναι
ιδιαίτερα ισχυρή και σε κάποια σημεία το πάχος της φτάνει το μισό εκατοστό.
Όπως η χορδή ενός τόξου, συνδέει το πίσω με το μπροστινό μέρος του ποδιού
παίζοντας σημαντικό ρόλο σε όλες του τις λειτουργίες, συμπεριλαμβανομένης της
όρθιας στάσης, της βάδισης και του τρεξίματος.
Όταν πάσχει
αυτή προκαλεί πόνο και είναι αυτό που
ονομάζουμε πελματιαία απονευρωσιοπάθεια. Ο πόνος είναι πολύ έντονος που
δημιουργεί την αίσθηση "καρφιού" μέσα στη πτέρνα. Ο πόνος
χαρακτηριστικά εμφανίζεται το πρωί, στο πρώτο βήμα αφού σηκωθεί από το κρεβάτι
ο ασθενής και γενικά μετά από μια περίοδο ανάπαυσης.
Συχνά στις ακτινογραφίες υπάρχει μια οστική ‘άκανθα’ στην πτέρνα και,
λανθασμένα, αποδίδεται σ’ αυτή ο πόνος. Δεν είναι η άκανθα που προκαλεί τον πόνο,
αλλά η πελματιαία απονεύρωση που προσφύεται στην ίδια περιοχή.
Η πάθηση αυτή εμφανίζεται σε όλες τις ηλικίες. Μπορεί να αφορά άτομα των
οποίων η εργασία απαιτεί πολύωρη ορθοστασία, μεσήλικες με χαμηλό επίπεδο
δραστηριοτήτων, αλλά ενίοτε και αθλητές.
Τι προκαλεί την πελματιαία
απονευρωσιοπάθεια.
Οι συχνότερες αιτίες έχουν να κάνουν με παρατεταμένη ή αυξημένη φόρτιση της
πελματιαίας απονεύρωσης. Καθημερινές και απλές καταστάσεις όπως παρατεταμένη
ορθοστασία και κούραση, βάδισμα για ώρα σε ανώμαλο έδαφος, ένα καινούριο
ζευγάρι υποδημάτων με ακατάλληλη σόλα.
Στις περισσότερες πάντως περιπτώσεις, είναι μικροτραυματισμοί στην
πελματιαία απονεύρωση που δημιουργούν μια φλεγμονώδη αντίδραση στην περιοχή.
Άκανθα πτέρνας.
Η άκανθα είναι η οστέινη ανάπτυξη στο κάτω μέρος του οστού της πτέρνας,
εκεί όπου προσφύεται η πελματιαία απονεύρωση που στην ακτινογραφία φαίνεται σαν
μυτερό αγκάθι.
πολλοί ταυτίζουν την πελματιαία απονευρωσίτιδα με την άκανθα και το
αντίθετο. Καθώς ο πόνος του πέλματος πολύ συχνά εντοπίζεται εκεί που στην
ακτινογραφία φαίνεται η άκανθα, είναι λογικό να υποθέσει κανείς πως το ένα
προκαλεί το άλλο. Τα πράγματα όμως δεν είναι ακριβώς έτσι.
Σήμερα γνωρίζουμε ότι:
άκανθα πτέρνας εμφανίζεται στο 20% περίπου των ανθρώπων (κατά μέσο όρο ένας
στους πέντε έχουν άκανθα),
σε αρκετές περιπτώσεις η άκανθα είναι αμφοτερόπλευρη, ενώ πονά μόνο το ένα
πόδι σε άτομα με πόνο στην πτέρνα, η άκανθα πτέρνας είναι όντως συχνότερη.
η θεραπεία της πελματιαίας απονευρωσίτιδας δεν φαίνεται να έχει σχέση με
την εμφάνιση ή την εξαφάνιση της άκανθας της πτέρνας
Αυτοί είναι μερικοί από τους λόγους που ο όρος «άκανθα πτέρνας» θεωρείται
πλέον αδόκιμος σαν διάγνωση και σταδιακά εγκαταλείπεται, αφού δεν έχει φανεί πως
είναι η αιτία που πονάει ένα πέλμα.!!!!
Τα συνήθη αίτια της πελματιαίας απονευρωσίτιδας είναι:
1.-Πολύ σφικτοί μύες στην
γαστροκνημία,
2.-Ορθοστασία και έντονη καταπόνηση και βάδιση κατά την διάρκεια
εργασίας με γενικά αυξημένα φορτία και παπούτσια που δεν υποστηρίζουν επαρκώς
την ποδική καμάρα,
3.-Η πολύ υψηλή ή χαμηλή καμάρα,
4.-οι γυναίκες είναι πιθανότερο από τους άνδρες να παρουσιάσουν πελματιαία
απονευρωσίτιδα, στην ηλικία των 40 και 60 χρόνων και
5.-τραυματισμός και σακχαρώδης διαβήτης.
Πώς
εμφανίζεται η πελματιαία απονευρωσίτιδα;
Όπως
κάθε πάθηση, έτσι και η πελματιαία απονευρωσίτιδα έχει ορισμένα χαρακτηριστικά. Τα
συνηθέστερα συμπτώματα της πελματιαίας απονεύρωσης είναι:
ο
πόνος εντοπίζεται βαθιά, αμέσως μπροστά από την πτέρνα και συχνότερα προς την
μέσα πλευρά του πέλματος
ο
πόνος είναι χειρότερος το πρωί και προς το τέλος μιας κουραστικής μέρας
τα
πρώτα βήματα είναι ιδιαίτερα επώδυνα, ενώ ο πόνος υποχωρεί σχετικά με τη
βάδιση, όταν το πόδι «ζεσταίνεται»
τα
ενοχλήματα είναι πιο έντονα όταν κανείς βαδίζει με γυμνά πέλματα σε σχέση με τη
βάδιση με υποδήματα.
ο
πόνος μπορεί να εμφανίζεται και στα δύο πέλματα, κατά κανόνα όμως το ένα πόδι
πονάει περισσότερο.
Πελματιαία
απονευρωσίτιδα παρουσιάζουν συχνά οι αθλητές που ασχολούνται με δρόμους μεγάλων
αποστάσεων, οι χορευτές και άτομα υπέρβαρα, γυναίκες κατά την διάρκεια της
εγκυμοσύνης και όσοι φορούν παπούτσια φθαρμένα και με ανεπαρκή υποστήριξη είναι
σε αυξημένο κίνδυνο να παρουσιάσουν πελματιαία απονευρωσίτιδα.
Θεραπεία της πελματιαίας
απονευρωσίτιδας
Η πελματιαία
απονευρωσίτιδα συχνά υποχωρεί και χωρίς θεραπεία, καθώς ανήκει στις λεγόμενες
αυτοπεριοριζόμενες παθήσεις. Αυτό μπορεί να κρατήσει μήνες και συχνά η νόσος
υποτροπιάζει, δηλαδή ξανά προσβάλει τον ασθενή.
Γι' αυτό κατά κανόνα η
πελματιαία απονευρωσίτιδα απαιτεί αντιμετώπιση με σειρά θεραπευτικών
παρεμβάσεων:
Μειώσετε ή σταματήστε
για λίγες εβδομάδες τις δραστηριότητες και αποφύγετε να στέκεστε για πολύ ώρα
όρθιοι ή να περπατάτε για πολύ ώρα πάνω σε σκληρή επιφάνεια.
Μπείτε σε ειδικό
πρόγραμμα διατάσεων της πελματιαίας απονεύρωσης υπό την καθοδήγηση ειδικού
θεραπευτή.
Χρησιμοποιείστε νάρθηκες που κρατούν την πελματιαία απονεύρωση τεντωμένη κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Βάλτε κάτι παγωμένο κάτω
από το τόξο του πέλματος και ρολλάρετε από την πτέρνα μέχρι τα δάχτυλα και
αντίστροφα. Αυτή η άσκηση είναι πολύ χρήσιμη όταν ενσωματώνονται τα
αποτελέσματα του τεντώματος στην κρυοθεραπεία.
Ειδικά πέλματα που απορροφούν τους
κραδασμούς στην βάση της πτέρνας και οι πάτοι σιλικόνης μπορούν να βοηθήσουν.
Η θεραπεία με την ισχυρότερη επιστημονική τεκμηρίωση είναι οι διατάσεις της
πελματιαίας απονεύρωσης με ειδικό πρόγραμμα που ακολουθεί ο ασθενής υπό την
καθοδήγηση ειδικού. Οι διατάσεις πρέπει να εφαρμόζονται για διάστημα εβδομάδων
και πραγματικά έχει φανεί πως προσφέρουν σημαντική ανακούφιση στην πλειοψηφία
των ασθενών. Είναι επίσης ιδιαίτερα χρήσιμες στο να περιορίσουν τις υποτροπές
της πάθησης όταν εφαρμόζονται έγκαιρα σε περίπτωση επανεμφάνισης των
ενοχλημάτων.
Dim.Pap.